Ustalanie skali trudności drogi jest sprawą w dużym stopniu uznaniową. Zazwyczaj autor (lub autorzy) pierwszego przejścia danej drogi proponuje wycenę jej trudności. Kolejne przejścia drogi pozwalają na dokonanie weryfikacji. W związku z tym, drogi o niewielu przejściach, przeważnie te najtrudniejsze, mają niepewne wyceny. Ponadto, wycena drogi może zostać zweryfikowana w związku ze zmianą jej stanu fizycznego (np. wskutek erozji skały) lub panujących w danym miejscu warunków (jak choćby przesuwanie się granicy lodowca). Bywa, że w różnych przewodnikach wspinaczkowych istnieją różne wyceny tej samej drogi.
Istnieje wiele skal trudności dróg skalnych. Większość skal ma charakter lokalny, tzn. jest stosowana w jednym kraju lub w jednym rejonie wspinaczkowym, w którym występuje charakterystyczny rodzaj formacji skalnych. Dostosowanie skal do natury wspinania w danym rejonie powoduje, że trudno jest je ściśle porównywać. Zazwyczaj wspinacz przyzwyczajony do jednego rodzaju skały odbiera drogi w obcym mu terenie jako trudniejsze, niż wspinacze, którzy mają w tym terenie duże doświadczenie.
Porównanie niektórych skal trudności dróg wspinaczkowych stosowanych na świecie:
Francuska | Polska | UIAA | YDS |
(Kurtyki) | (Tatrzańska) | (USA) | |
1 | I | I | 5.2 |
2 | II | II | 5.3 |
2+ | II+ | II+ | 5.4 |
3 | III+ | III | 5.5 |
4 | IV | IV | 5.6 |
4+ | IV+ | V- | 5.7 |
5 | V- | ||
V | V | 5.8 | |
V+ | V+ | 5.9 | |
5+ | V+/ VI- | VI- | 5.10a |
VI- | 5.10b | ||
6a | VI | VI | 5.10c |
6a+ | VI+ | VI+ | 5.10d |
6b | VI.1 | VII- | 5.11a |
6b+ | VI.1+ | VII | 5.11b |
6c | VI.2 | VII+ | 5.11c |
6c+ | VI.2+ | VIII- | 5.11d |
VI.2+/VI.3 | 5.12a | ||
7a | VI.3 | VIII | 5.12b |
7a+ | VI.3+ | VIII+ | 5.12c |
7b | VI.4 | IX – | 5.12d |
7c | VI.4+ | IX | 5.13a |
7c+ | VI.5 | IX+ | 5.13b |
8a | VI.5+ | 5.13c | |
8a+ | VI.5+/ VI.6 | X- | 5.13d |
8b | VI.6 | X | 5.14a |
8b+ | VI.6+ | X+ | 5.14b |
8c | VI.7 | 5.14c | |
8c+ | VI.7+ | XI- | 5.14d |
9a | VI.8 | XI | 5.15a |
9a+ | |||
9b |
Od początków wspinania sposób pokonania danego problemu był uważany za równie istotny jak sam jego fakt. Początkowo wyróżniano przejścia bez przewodników jako szczególnie wartościowe. W miarę gromadzenia wiedzy i doświadczeń oraz pojawiania się wyspecjalizowanych środków technicznych pojęcie stylu ewoluowało.
W zakresie wielowyciągowych dróg wspinaczkowych o górskim charakterze wyróżniamy obecnie następujące style:
- styl alpejski
- capsule
- styl wyprawowy (oblężniczy)
W zakresie ogólnej koncepcji działania w terenie o charakterze skałkowym:
styl francuski (sportowy)
styl brytyjski (tradycyjny)
styl saksoński (piaskowcowy)
Ze względu na wcześniejszą znajomość drogi i podejście do asekuracji:
OS – on sight, po polsku zwany od strzału – polega na czystym, tj. bez odpadnięcia lub obciążania liny, przejściu drogi bez jej znajomości. Korzystanie z podpowiedzi, uprzednia lustracja drogi lub obserwacja innych wspinaczy są niedozwolone.
Odmianą OS jest Flash (czasami uznawany za oddzielny styl) – podobnie jak przy OS drogę należy przejść w ciągu, lecz dopuszczane jest korzystanie z doświadczeń innych (podpowiedź, opis drogi).
RP – red point czyli czerwony punkt. Podobnie jak przy OS należy przejść drogę w ciągu, ale w razie odpadnięcia należy zjechać/zostać opuszczonym do najbliższego nohand rest, tj. miejsca odpoczynku bez użycia rąk. Po wypięciu liny z przelotów powyżej, można kontynuować wspinaczkę.
RK – Rotkreuz czyli czerwony krzyż – podobnie jak przy RP po odpadnięciu należy zjechać do najbliższego nohanda i stamtąd kontynuować wspinaczkę. Nie trzeba wypinać liny z przelotów powyżej, więc część drogi pokonywana jest na wędkę.
AF – all free, french free – dopuszczalne jest obciążenie liny, wielokrotne próby na najtrudniejszych odcinkach drogi.
PP – pink point, pre protection czyli różowy punkt. Podobne jak RP, należy przejść całą drogę w jednym ciągu, a w razie odpadnięcia zjechać do najbliższego nohand resta. Podstawową różnicą jest fakt, że linę wpina się do uprzednio przygotowanych przelotów (zamiast zakładania samemu punktów asekuracyjnych).
TR – top rope czyli na wędkę. Lina asekurująca wspinacza biegnie na górę, przechodzi przez stanowisko i wraca do stojącego na dole partnera. Przejście drogi w tym stylu nie jest obecnie uznawane za klasyczne, jednak z uwagi na najmniejsze ryzyko urazów, wspinaczka na wędkę ma znaczenie w treningu, patentowaniu drogi, oraz we wspinaczkowej rekreacji, szczególnie u osób początkujących. Na komercyjnych ścianach wspinaczkowych najwięcej osób wspina się właśnie na wędkę
Źródło: pl.wikipedia.org
No Comments